Prinsegracht 188 t/m 230

Status
Gemeentelijk Monument
Registratiedatum
14 februari 2006
Wijk
Centrum
Bouwjaar
ca. 1890
herkomst: B. Koopmans   datum: september 2003

Exploitatiehofje bestaande uit twee rijen boven- en benedenwoningen uit omstreeks 1890 gelegen achter de hoofdbebouwing aan de Prinsegracht.

Exploitatiehofjes werden vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd toen als gevolg van de industriële revolutie grote groepen arbeiders naar de steden trokken. De hofjes werden gebouwd in het centrum en de eerste stadsuitbreidingen buiten de historische binnenstad. Het woord exploitatiehofje zegt het al; de huisjes werden alleen gebouwd om er aan te verdienen. Omdat voor bouwen achter de openbare straat destijds geen vergunning nodig was, zijn deze hofjes veelal te vinden op binnenterreinen waar zij achter de statige woonhuizen aan de straat een verborgen bestaan leiden. De bouw van exploitatiehofjes liep in het begin van de twintigste eeuw snel ten einde. Met de inwerkingtreding van de gemeentelijke Bouw- en Woonverordening in 1906 werd het bouwen van woningen op binnenterreinen geheel verboden.

Het hofje in de Prinsegracht bestaat uit een langere en kortere rij tegen over elkaar gelegen woningen. De toegang tot het hofje is een open poort in de gevel van Prinsegracht 188, die uitkomt op een betegeld pad tussen de huizen. De gevels zijn opgetrokken in schoon metselwerk van roodbruine steen. In de strekken boven de vensters en ingangspartijen aan de hofzijde zijn ter verlevendiging gele bakstenen decoraties aangebracht. De gevels worden hier beëindigd met een houten geprofileerde kroonlijst. De achterzijde is soberder uitgevoerd. Hier zijn de woningen telkens voorzien van een over de twee bouwlagen doorlopende uitbouw. De woningen bezitten met rode pannen gedekte schildkappen.

Prinsegracht 188 t/m 203 is van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als representatief en goed bewaard gebleven voorbeeld van een op een binnenterrein gesitueerd laat negentiende eeuws exploitatiehofje met boven- en benedenwoningen in het centrum van de stad.

Plaatselijke aanduiding: Prinsegracht 188 t/m 230
Registratiedatum: 14 februari 2006

herkomst: B. Koopmans   datum: september 2003

Kadastrale aanduiding:
Sectie: K

Omschrijving van het monument

Exploitatiehofje bestaande uit twee rijen boven- en benedenwoningen uit omstreeks 1890 gelegen achter de hoofdbebouwing aan de Prinsegracht.

Exploitatiehofjes werden vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd toen als gevolg van de industriële revolutie grote groepen arbeiders naar de steden trokken. De hofjes werden gebouwd in het centrum en de eerste stadsuitbreidingen buiten de historische binnenstad. Het woord exploitatiehofje zegt het al; de huisjes werden alleen gebouwd om er aan te verdienen. Omdat voor bouwen achter de openbare straat destijds geen vergunning nodig was, zijn deze hofjes veelal te vinden op binnenterreinen waar zij achter de statige woonhuizen aan de straat een verborgen bestaan leiden. De bouw van exploitatiehofjes liep in het begin van de twintigste eeuw snel ten einde. Met de inwerkingtreding van de gemeentelijke Bouw- en Woonverordening in 1906 werd het bouwen van woningen op binnenterreinen geheel verboden.

Het hofje in de Prinsegracht bestaat uit een langere en kortere rij tegen over elkaar gelegen woningen. De toegang tot het hofje is een open poort in de gevel van Prinsegracht 188, die uitkomt op een betegeld pad tussen de huizen. De gevels zijn opgetrokken in schoon metselwerk van roodbruine steen. In de strekken boven de vensters en ingangspartijen aan de hofzijde zijn ter verlevendiging gele bakstenen decoraties aangebracht. De gevels worden hier beëindigd met een houten geprofileerde kroonlijst. De achterzijde is soberder uitgevoerd. Hier zijn de woningen telkens voorzien van een over de twee bouwlagen doorlopende uitbouw. De woningen bezitten met rode pannen gedekte schildkappen.

Prinsegracht 188 t/m 203 is van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als representatief en goed bewaard gebleven voorbeeld van een op een binnenterrein gesitueerd laat negentiende eeuws exploitatiehofje met boven- en benedenwoningen in het centrum van de stad.